Po co ćwiczymy małe rączki /ćwiczenia grafomotorycze/
Najprostsza odpowiedź brzmi: żeby ładnie pisać. Sprawność manualna dziecka powinna być ćwiczona na długo zanim dziecko zacznie naukę pisania. Wówczas prawidłowy chwyt powinien już być ustalony, w przeciwnym wypadku pisanie może rodzić dla dziecka trudności / nieczytelne pismo, wolne tempo pisania, kanciaste litery/.
Małe rączki ćwiczymy najpierw w ramach codziennej zabawy. Korzyść z nich jest wieloraka, bo oprócz wzmacniania umiejętności manualnych dają okazję do bycia z dzieckiem, rozmowy z nim, budowania więzi i wzmacniania jego poczucia wartości. A więc warto!
Oto kilka propozycji zabaw z dziećmi. Niektóre z nich można wykorzystać do zabawy już z dzieckiem kilkunastomiesięcznym – wszystko zależy oczywiście od gotowości dziecka do tego rodzaju aktywności.
- nawlekanie koralików,
- gra w ringo, bierki, pchełki,
- origami,
- łączenie kropek,
- nawijanie sznurka,
- przyszywanie guzików,
- przewlekanie sznurowadeł,
- przypinanie klamerek,
- układanie puzzli,
- majsterkowanie,
- rzucanie i łapanie piłki,
- toczenie piłki do celu,
- przerzucanie woreczka z lewej do prawej ręki,
- budowanie z klocków,
- wydzieranki z papieru,
- lepienie z plasteliny, modeliny, masy solnej, ciasta,
- wycinanie nożyczkami,
- rysowanie szlaczków,
- rysowanie po śladach,
- kolorowanie rysunków,
- odwzorowywanie rysunków zgodnie ze wzorem,
- malowanie farbami,
- rysowanie różnorodnymi przyborami plastycznymi (kredką, węglem, ołówkiem),
- obrysowywanie przedmiotów,
- dyktanda graficzne,
- rzucanie do celu,
- odkręcanie butelek,
- wałkowanie ciasta
Należy też pamiętać, że ogólny rozwój fizyczny dziecka ma ogromny wpływ na małą motorykę, dlatego trzeba umożliwiać dziecku także takie aktywności:
- jeżdzenie na rowerze, hulajnodze, rolkach,
- skakanie na skakance,
- granie w gry zespołowe,
- bieganie, wspinanie się, czołganie, pokonywanie torów przeszkód.
Czym jest grafomotoryka?
Grafomotorykę można zdefiniować jako umiejętność rysowania i pisania. Aby dziecko ładnie pisało i rysowało, najpierw musi opanować koordynację wzrokowo-ruchową, nauczyć się ruchów sekwencyjnych i precyzyjnych oraz naśladownictwa.
Jak kształtują się etapy grafomotoryki u dziecka
- etap I – do 2. roku życia: dziecko tworzy nieskoordynowane „bazgrołki”
- etap II – między 2. a 3. rokiem życia: rysunki malucha pełne są kropek, punkcików i nieregularnych kolistych kształtów, pojawiają się pierwsze linie w pionie i poziomie. Do trzeciego roku życia dziecko powinno już wiedzieć, która ręka jest u niego dominująca
- etap III – między 3. a 4. rokiem życia: dziecko potrafi już narysować kształty zbliżone do koła i krzyżować ze sobą poszczególne linie
- etap IV – między 4. a 5. rokiem życia: na wciąż spontanicznych rysunkach bez planu pojawiają się kształty geometryczne
- etap V – po 5. roku życia: dziecko potrafi rysować na zadany temat, odwzorowuje przedmioty i literki
Przykładowe ćwiczenia grafomotoryczne
- zabawy plasteliną, modeliną, ciastem czy masą solną: wałkowanie, ugniatanie na płasko, lepienie różnorodnych kształtów,
- układanie klocków: dla młodszych dzieci dopasowywanie kształtów klocków do odpowiednich otworów, dla starszych: budowanie domków, wież i innych konstrukcji
- różne ćwiczenia rysunkowe: rysowanie po śladzie, rysowanie i odwzorowywanie kształtów i szlaczków, uzupełnianie rysunków tematycznych, kolorowanie z użyciem umówionych wcześniej kolorów, kodowanie,
- wycinanki o określonych kształtach czy wzorach,
- układanie kolorowych puzzli dopasowanych do wieku dziecka
